Ενόψει επιμόρφωσης δασκάλων στο Ιόνιο: εμείς είμαστε η βάρκα.

Διαβάστε πρώτα Μικρή ιστορία (13). Εμείς είμαστε η βάρκα!

Έστω ότι οι δάσκαλοι/δασκάλες της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης υιοθετούν την άποψη ότι «Εμείς είμαστε η βάρκα» και αποφασίζουν να καταθέσουν καθένας τους στο τέλος της χρονιάς μία ιδέα τους, την οποία εφάρμοσαν στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς στην πράξη και είχε επιτυχία. Για το σκοπό αυτό  κάθε δάσκαλος/δασκάλα συμπληρώνει ειδική φόρμα στην οποία αναφέρει όλα τα στοιχεία της πρότασης. Για παράδειγμα, ποιο μέρος της ύλης αφορά (είναι δραστηριότητα, άσκηση, φύλλο αξιολόγησης,…), ποια τα χαρακτηριστικά της τάξης στην οποία πραγματοποιήθηκε (πόσα άτομα, ποιας περιοχής, ποιας δυναμικής,… ), πόσος χρόνος απαιτήθηκε, πώς αξιολογήθηκε η επιτυχία εφαρμογής της, …

Τι μπορεί να είναι αυτή;

• Κατασκευή εισαγωγικών δραστηριοτήτων στα μαθήματα, οι οποίες θα εισάγουν τις νέες έννοιες με πιο αποτελεσματικό τρόπο για τους μαθητές τους.
• Ένταξη ενός τοπικού τραγουδιού, χορού, παραμυθιού στο πρόγραμμά τους.
• Εναλλακτικά προβλήματα και ασκήσεις που αναφέρονται σε οικεία για τους μαθητές πράγματα και τους δημιουργούν ενδιαφέρον.
• Επισήμανση και διόρθωση λαθών που εντόπισαν στα σχολικά βιβλία που διδάσκουν.
• Συνδυασμός της ύλης από δύο ή περισσότερα μαθήματα και να σχεδιασμός διαθεματικού μαθήματος.
• Οργάνωση και εφαρμογή ενός προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής υγείας, καταναλωτή, οδικής ασφάλειας, πρώτων βοηθειών, …
• Επαναδιατύπωση ενός κειμένου που απευθύνεται στα παιδιά με τρόπο που να γίνεται πιο κατανοητό από αυτά.
• Μελέτη περίπτωσης για το πώς διαχειρίστηκαν με επιτυχία μια παραβατική συμπεριφορά στην τάξη τους.
• Διαδικασία επιτυχούς επικοινωνίας με τους γονείς.
• …

Αν αυτό το συμφωνήσουν και τι πετύχουν τότε θα συγκεντρωθούν με μιας 60.000 εκπαιδευτικές προτάσεις που δοκιμάστηκαν και πέτυχαν.

Και επειδή ενδεχομένως κάποιες από τις προτάσεις μπορεί να εμπεριέχουν κάποιο λάθος ή αστοχία ή παρανόηση κ.λπ., ας υπάρχει μια ομάδα εργασίας, η οποία ενδεχομένως θα είναι η ίδια που θα παραλαμβάνει και θα ταξινομεί τις ιδέες, και η οποία θα ελέγχει την εγκυρότητα αλλά και την παιδαγωγική/διδακτική/ηλικιακή  καταλληλότητα κάθε πρότασης, έτσι ώστε να ανακοινώνονται μόνο οι ιδέες που θα έχουν εγκυρότητα. Έχουμε και λέμε:

• 60.000 δάσκαλοι /6 τάξεις = 10.000 δάσκαλοι ανά τάξη
• 120 ημέρες σχολείου * 5 ώρες την ημέρα = 600 διδακτικές ώρες το χρόνο γίνονται στο δημοτικό σχολείο σε κάθε τάξη
• 10.000 προτεινόμενες ιδέες ανά τάξη / 600 διδακτικές ώρες = 16 ιδέες ανά διδακτική ώρα
• Έστω τώρα ότι από αυτές, μετά το σχετικό κοσκίνισμα είναι αξιοποιήσιμες μόνο οι 5, συνολικά δηλαδή 5*600=3.000 ιδέες ανά τάξη.

Την επόμενη χρονιά κάθε δάσκαλος θα έχει στη διάθεσή του εναλλακτικά με τα ισχύοντα και 25 νέες προτάσεις που μπορεί να εφαρμόσει μέσα στη μέρα του!

Κάθε μια από αυτές τις προτάσεις κρίθηκε στην πράξη από έναν εισηγητή-δάσκαλο, κρίθηκε επί χάρτου από μία ομάδα ειδικών και θα κριθεί δυνητικά και από το σώμα των 10.000 δασκάλων που θα την έχουν στη διάθεσή τους και μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν την επόμενη χρονιά.

Εκτός από τη μεγάλη τράπεζα ιδεών που θα δημιουργηθεί με αυτόν τον τρόπο, αναμένεται να ξεκινήσει ζωντανή συζήτηση που θα αφορά την παιδαγωγική και διδακτική θεωρία κάθε μαθήματος καθώς, επίσης, και κυρίως, την εμπειρία από την εφαρμογή τους.

Έτσι ο δάσκαλος από παθητικός εκτελεστής ενός προγράμματος γίνεται συνδημιουργός και σιγά-σιγά ένας μηχανικός της εκπαίδευσης.

Τι πόρους και πόσα χρήματα χρειαζόμαστε;

• Να έχει κάθε δάσκαλος στη διάθεσή του υπολογιστή και e-mail. Αν και απίθανο πλέον να μη διαθέτει ο ίδιος στο σπίτι του, το σχολείο του σίγουρα διαθέτει. (Κόστος 0 €)
• Να γνωρίζει επαρκώς τη δουλειά του. Στο βαθμό που δεν συμβαίνει αυτό δεν θα έχουμε καθόλου προτάσεις ή θα είναι ανεπαρκείς, δεδομένο όμως που το έλαβα ήδη υπόψη (Κόστος 0 €). Σε κάθε περίπτωση κάθε προσπάθεια επιμόρφωσης ας προσανατολιστεί από δω και πέρα στο να ενισχύσει τις γνώσεις και δεξιότητες του κάθε δασκάλου με τρόπο που να γίνει μηχανικός της εκπαίδευσης. (Κόστος όσα χρήματα προβλέπονται αλλά να είναι στοχευμένη ανάλογα η επιμόρφωση).
• Η ομάδα συλλογής και αξιολόγησης των προτάσεων μπορεί να είναι πενταμελής maximum ανά τάξη (3000 / 5 = 600 ή περίπου επεξεργασία 3 ιδεών ανά ημέρα και άτομο).  (Κόστος = 6 τάξεις * 5 άτομα * 25.000 = 750.000 €) Να διερευνηθεί όμως και η περίπτωση να αναλάβουν το έργο αυτό τα πανεπιστήμια δωρεάν και να είναι αντικείμενο της παιδαγωγικής/διδακτικής κατάρτισης των δασκάλων (πρακτικές εργασίες, μεταπτυχιακά κ.λπ.).
• Διαδικτυακός τόπος. Με την εμπειρία του νέου ιστοτόπου του Υπουργείου το κόστος θα είναι ελάχιστο, χώρια που πολλοί δάσκαλοι είναι κορυφαίοι στην κατασκευή και συντήρηση ιστοσελίδων.

Το συνολικό κόστος θα μπορούσε να είναι από λίγα ευρώ (αν δεν υπάρχουν χρήματα) έως λιγότερα από 1 εκατομμύριο € αν υπάρχουν χρήματα από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα.

Κίνητρα για το δάσκαλο να συμμετέχει:

• Κάθε ιδέα που καταγράφεται στο σύστημα έχει το ονοματεπώνυμο του εισηγητή-δασκάλου και θεωρείται τεκμήριο εμπειρίας και συγγραφικού έργου, που τον ακολουθεί στην επαγγελματική σταδιοδρομία του.
• Συμμετέχει σε μια επαγγελματική κοινότητα που φροντίζει για την αυτομόρφωσή της.
• Ενδεχομένως, συμμετέχει σε ένα χρονιάτικο συνέδριο μιας τάξης ή ενός μαθήματος και ανταλλάσσει δια ζώσης αυτή τη φορά ιδέες με τους συναδέλφους του, δημιουργεί θεματικά δίκτυα, αναπτύσσεται.