Μάθημα ΕΨ00: Μορφολογική Ψυχολογία (Gestalt Psychology)

1. Gestalt Psychology. Το όλον είναι κάτι παραπάνω από το άθροισμα των μερών.

“There are wholes, the behaviour of which is not determined by that of their individual elements, but where the part-processes are themselves determined by the intrinsic nature of the whole. It is the hope of Gestalt theory to determine the nature of such wholes” (Max Wertheimer, 1924).

Ως δημιουργοί και κύριοι εκφραστές της θεωρούνται οι τρεις φοιτητές του Carl Stumpf: ο Max Wertheimer, ο Wolfgang Köhler και ο Kurt Koffka στην αρχή του 20ού αιώνα και στη συνέχεια ο Kurt Lewin και ο Rudolf Arnheim στη Γερμανία και Αυστρία και ο Hans Wallach στις ΗΠΑ. Όλοι αυτοί αντέδρασαν απέναντι στη στείρα προσέγγιση των συμπεριφοριστών προσδίδοντας μια ανθρωπιστική διάσταση στη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Σύμφωνα με τη θεωρία τους, η μάθηση είναι συνδεδεμένη με την αντίληψη. Ο οργανισμός έχει την τάση να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον σε ολικές μορφές (gestalts). Οι ολικές μορφές δεν είναι το άθροισμα των επιμέρους στοιχείων, αλλά μια δυναμική σύνθεσή τους. Τα μέρη του όλου αλληλοεπηρεάζονται και αποτελούν σύστημα (δυναμικό πεδίο), όπου κάθε διαταραχή τείνει να αποκατασταθεί από την προηγούμενη κατάσταση ισορροπίας. Η μάθηση είναι μια δυναμική διαδικασία αλληλεπίδρασης οργανισμού-περιβάλλοντος, όπου ο οργανισμός τείνει να διατηρήσει ή να επαναφέρει τις σχέσεις ισορροπίας, μια διαδικασία αναδιοργάνωσης ολικών μορφών. Ακόμη, ο οργανισμός αντιδρά πρώτα σε ολοκληρωμένες καταστάσεις και στη συνέχεια προχωρεί στην ανάλυση των επιμέρους. Από τα αξιώματα αυτά προκύπτουν οι παρακάτω αρχές:

α. Αρχή της εγγύτητας. Τείνουμε να συλλάβουμε τα στοιχεία που είναι πιο κοντά, σε σχέση με τα άλλα.

Αρχή της εγγύτητας

β. Αρχή της ομοιότητας. Τείνουμε να συλλάβουμε στοιχεία που έχουν ομοιότητες, παρά στοιχεία που είναι ανόμοια μεταξύ τους.

Αρχή της ομοιότητας

γ. Αρχή της ολοκλήρωσης. Τείνουμε να ολοκληρώσουμε κάθε δραστηριότητα που δεν έχει ολοκληρωθεί.

Αρχή της ολοκλήρωσης

δ. Αρχή της συνέχειας. Τείνουμε να ολοκληρώσουμε μια κατάσταση που δεν είναι απόλυτα ολοκληρωμένη προς την πιο αναμενόμενη κατεύθυνση.

Αρχή της συνέχειας

ε. Αρχή της απλότητας. Τείνουμε να αντιληφθούμε μια κατάσταση ως αποτέλεσμα της απλούστερης δυνατής σύνθεσης μερών της.

Αρχή της απλότητας

Τα σχήματα προέρχονται από αυτήν την ιστοσελίδα.

2. Gestalt Psychology. Πρωτεργάτες:

• Carl Stumpf (21 April 1848 – 25 December 1936) was a German philosopher and psychologist.
• Max Wertheimer (April 15, 1880 – October 12, 1943) was a Czech-born Jewish teacher who was one of the three founders of Gestalt psychology, along with Kurt Koffka and Wolfgang Köhler
• Kurt Koffka (Berlin, March 18, 1886 – Northampton, November 22, 1941) was born and educated in Berlin and earned his PhD there in 1909 as a student of Carl Stumpf.
• Wolfgang Köhler (January 21, 1887 – June 11, 1967) was a German psychologist who, with Max Wertheimer and Kurt Koffka, founded Gestalt theory.
• Kurt Zadek Lewin (1890 – 1947), a German-born psychologist, is one of the modern pioneers of social, organizational, and applied psychology.

Ένα επιτυχημένο άτομο τυπικά θέτει τον επόμενο στόχο του κάπου, αλλά όχι πάρα πολύ πάνω από το τελευταίο επίτευγμά του. Με τον τρόπο αυτό αυξάνει σταθερά το επίπεδο της φιλοδοξίας/ιδανικού του.

Η μάθηση είναι πιο αποτελεσματική όταν είναι ενεργός και όχι παθητική διαδικασία.

Αν θέλετε να καταλάβετε πραγματικά κάτι, προσπαθήστε να το αλλάξετε.

Kurt Lewin

• Rudolf Arnheim (July 15, 1904 – June 9, 2007) was a German-born author, art and film theorist and perceptual psychologist. He himself said that his major books are Art and Visual Perception: A Psychology of the Creative Eye (1954), Visual Thinking (1969), and The Power of the Center: A Study of Composition in the Visual Arts (1982), but it is Art and Visual Perception for which he was most widely known. Revised, enlarged and published as a New Version in 1974, it has been translated into 14 languages, and is very likely one of the most widely read and influential art books of the twentieth century.
• Hans Wallach (1904-1998). American Psychologist. He contributed to the study of perception and helped explain human vision and hearing.

3. Gestalt Psychology. Ενδιαφέρουσα σελίδα σχετική με την εφαρμογή της gestalt psychology:

• GESTALT Ι: Γραμματική και συντακτικό της όρασης.

4. Gestalt Psychology:

Σνφμύωα με μια έυρενα στο Πμανιπσητετο του Κμτρπιαιζ,
δεν πεαιζι ρλόο με τι σριεά ενίαι τοθοπεμετενα τα γταμαμρά
μσέα σε μία λξηέ, αεκρί το πώτρο και το ταελείτυο
γάμρμα να ενιαί στη στωσή θσέη.

Τα υλοπιόπα μροπούν να ενίαι σε τχίυεας θιέεσς
και να μροπετίε να τις δαβαιάεστε χρωίς πλβημόρα.

Ατυό γνίταει γαιτί ο απρώνθονις εκέγλφοας
δεν δαεβζιάι γάμρμα γάμρμα κθάε λξηέ
αλλά την λξηέ ως σνύλοο.

5. Gestalt Psychology. Νέα προσέγγιση!

• What is Gestalt Psychology?

6. Κλασικά Κείμενα.

7. Χρήσιμες συνδέσεις:

• http://www.metacafe.com/watch/944383/the_world_of_optical_illusions/
• http://www.metacafe.com/watch/340182/cool_and_easy_optical_illusion/
• The Gestalt Bibliography
• The Gestalt Bibliography published February, 2007
• Creativity and Gestalt

——————————————————————————————————-